Is het veilig om probiotica bij antibiotica in te nemen?

Neem je antibiotica en vraag je je af of je tegelijkertijd probiotica kunt nemen? Dan ben je hier aan het juiste adres. In dit artikel gaan we dieper in op het gebruik van probiotica in combinatie met antibiotica. Is probiotica bij antibioticagebruik veilig? Wanneer kun je probiotica het beste innemen en wat zijn de mogelijke bijwerkingen?

Probiotische supplementen worden steeds populairder en worden steeds vaker in combinatie met antibiotica gebruikt. Dokters hechter steeds meer waarde aan een gezonde darmflora en schrijven probiotica steeds vaker in combinatie met antibiotica voor.

Ook patiënten zelf zijn goed geïnformeerd over de positieve aspecten van probiotica. Ze weten dat antibiotica de goede bacteriën in hun darmen kunnen beschadigen en willen dit voorkomen. Ook om deze reden is het nemen van probiotica bij antibiotica een routine geworden die door veel artsen wordt toegepast.  

Wat is het voordeel van antibiotica

Antibiotica zijn medicijnen die mensenlevens kunnen redden en die sinds hun ontdekking een enorme impact op de geneeskunde hebben. Miljoenen mensen hebben dankzij het gebruik van antibiotica een vroegtijdige dood kunnen vermijden. Paradoxaal genoeg is de letterlijke betekenis van het woord antibioticum “tegen het leven”. De naam bestaat uit de combinatie van het Latijnse woord “anti”, dat “tegen” betekent, en het Griekse woord “bios”, dat leven betekent (1).

Antibiotica vernietigen bacteriën, waardoor hun naam vanuit microbiologisch oogpunt gerechtvaardigd is. Geschikte antibiotica kunnen op indrukwekkende wijze symptomen verbeteren en mensen genezen die aan een ernstige ziekte of gevaarlijke infectie leiden. Maar niets is perfect – en dit geldt ook voor antibiotica. Naast het vernietigen van ziekteverwekkende bacteriën kunnen ze ook een negatieve invloed op onze darmflora hebben.

Ernstige bacteriële infecties zijn een goede reden om antibiotica voor te schrijven, maar antibiotica worden veel meer gebruikt dan nodig is. Infecties van de bovenste luchtwegen zijn bijvoorbeeld over het algemeen van virale oorsprong, maar worden toch vaak met antibiotica behandeld. 

De angst voor mogelijke bacteriële complicaties motiveert artsen om behandelingen met antibiotica te overwegen wanneer de symptomen ook maar enigszins op een mogelijke bacteriële infectie wijzen. De verwachting van patiënten om meteen een krachtig en snelwerkend geneesmiddel te krijgen, legt een grote druk op medici.

Dit komt erop neer dat antibiotica wereldwijd meer wordt voorgeschreven dan nodig is. En het gevolg hiervan is antibioticaresistentie. Op individueel niveau neemt de kans op bijwerkingen van antibiotica toe naarmate deze medicijnen vaker worden gebruikt.

Waarom zijn probiotica belangrijk?

De naam probioticum betekent “voor het leven”, wat het tegenovergestelde is van de betekenis van het woord antibioticum. Probiotica, ook bekend als “goede bacteriën” zijn levende culturen of micro-organismen. Wanneer deze levende culturen via voedsel of supplementen worden ingenomen, kunnen ze je gezondheid verbeteren (2).

Antibiotica kunnen het evenwicht van de darmflora verstoren en ernstige bijwerkingen veroorzaken. In ons maagdarmkanaal ‘leven’ meer dan 500 verschillende bacteriesoorten (2). De ‘goede’ bacteriën uit probiotica creëren een positief klimaat in de darmen en verhinderen zo een overmaat aan ziekteverwekkende of ‘slechte’ micro-organismen. Als de goede en slechte bacteriën in onze darmen niet in evenwicht zijn, kan dit tot gezondheidsproblemen leiden.

Probiotica worden gebruikt om het verstoorde evenwicht van de darmflora te herstellen of om een veranderde samenstelling van de darmmicroben te behandelen. Tot de meest gebruikte probiotica behoren Lactobacillus– en Bifidobacterium-stammen. Probiotica verschillen van andere supplementen, omdat het levende micro-organismen zijn. Wanneer onze complexe microbiologische darmwereld uit evenwicht dreigt te raken, kunnen probiotica helpen. 

We hebben een hoogwaardig probiotica en prebiotica-supplement met 50 miljard KVE, 10 hoogwaardige stammen en Sunfiber en FOS geformuleerd. Elk flesje gaat ruim 2 maanden mee voor langdurige ondersteuning van je maag-darmgezondheid.

Waarom is het nemen van probiotica bij antibioticagebruik zo belangrijk? 

Aan de betekenis van de woorden probiotica en antibiotica kun je afleiden welk effect ze op onze darmflora hebben. Levensreddende medicijnen, zoals antibiotica, worden geassocieerd met de vernietiging van een vorm van leven. Behalve aan ziekteverwekkende of ‘slechte’ bacteriën, kunnen ze echter ook schade aan ‘goede’ bacteriën in onze darmen toebrengen.

De twee meest voorkomende ziekten die kunnen ontstaan als gevolg van antibioticatherapie zijn diarree en een infectie met Clostridium difficile (3). Af en toe kunnen door antibioticagebruik levensbedreigende infecties optreden. Veranderingen in de homeostase van de darmflora worden in verband gebracht met verschillende ziekten waarnaar veel wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan.

Probiotica helpen antibiotica-geassocieerde diarree voorkomen

Probiotica worden door veel artsen beschouwd als supplementen die de bijwerkingen van antibiotica op de darmflora kunnen voorkomen of behandelen. Er zijn talrijke wetenschappelijke studies die het gebruik van probiotica bij antibiotica ondersteunen. Probiotica spelen een positieve rol bij het voorkomen van diarree veroorzaakt door antibioticagebruik bij zowel volwassenen als kinderen (4).

Bovendien hebben verschillende probioticaformuleringen een gunstig effect dat een preventieve werking bij verschillende antibioticatherapieën lijken te hebben. Probiotica worden daarnaast met succes gebruikt bij verschillende indicaties voor behandelingen met antibiotica (4).

Omdat antibiotica vaak wordt voorgeschreven bij kinderen, is diarree veroorzaakt door antibiotica een veelvoorkomend probleem bij kinderen. Zo goed als alle systematische reviews onderkennen het effect van antibiotica om het microbiële evenwicht in ons maagdarmkanaal te verstoren (5).

Kinderen van alle leeftijden kunnen baat bij probiotica hebben. Kijk eens naar ons suikervrije probiotica en prebiotica supplement voor kinderen. Elke capsule bevat 6 miljard KVE en helpt om de darmflora van je kind te beschermen.

Probiotica helpen het evenwicht van de darmflora te herstellen

Probiotica worden erkend als als supplementen die de darmflora kunnen herstellen. De meestgebruikte stammen, Lactobacillus en Bifidobacterium, zijn effectief bij het voorkomen van diarree als gevolg van het gebruik van amoxicilline/clavulaanzuur, een veelgebruikt antibioticum (6).

Het bijzonder beangstigende gevolg van overmatig antibioticagebruik is een infectie met Clostridium difficile. Dit type infectie kan levensbedreigend zijn als deze wordt veroorzaakt door multiresistente stammen van dit micro-organisme. De verstoring van de darmflora door antibiotica kan leiden tot een verminderde weerstand tegen gevaarlijke microben zoals Clostridium difficile (7).

Op basis van een systematische review en een meta-analyse van 31 gerandomiseerde gecontroleerde trials, waaraan 8672 patiënten deelnamen, zijn er aanwijzingen dat probiotica diarree veroorzaakt door Clostridium difficile kan voorkomen (7). Een Clostridium difficile-infectie is de ernstigste vorm van diarree die door antibiotica wordt veroorzaakt en is gerelateerd aan significante morbiditeit en mortaliteit (8).

Probiotica kunnen de effecten van antibiotica verbeteren

In sommige gevallen kunnen probiotica de resultaten van antibiotica verbeteren. Het gebruik van orale probiotica in combinatie met antibiotica verlengt bijvoorbeeld de remissietijd bij de behandeling van terugkerende bacteriële vaginose en aerobe vaginitis (9).

Opmerking: Als je zelf last van bovenstaande hebt, is ons probiotica & prebiotica supplement voor vrouwen speciaal ontwikkeld om je te helpen. Elke capsule bevat 5 miljard KVE, Crantiva Cranberry sappoeder, en D-Mannose.

Bij de behandeling van Helicobacter-pylori infecties omvat een van de behandelingen het gebruik van een protonpompremmer, bismut en twee antibioticakuren gedurende 14 dagen. Wanneer aan deze viervoudige therapie een probioticum wordt toegevoegd, zijn de resultaten over het algemeen bevredigend (10). Deze therapie leidde tot goede resultaten bij verschillende antibioticaresistentieprofielen van Helicobacter pylori.

De combinatie van probiotica en antibiotica bij een pediatrische populatie met terugkerende urineweginfecties bleek doeltreffender dan alleen antibioticagebruik (11).

Wat is de beste tijd om probiotica met antibiotica te nemen?

Probiotica zijn er in verschillende vormen en maten. Je kunt probiotica krijgen in de vorm van capsules of tabletten en dranken met probiotische culturen, zoals yoghurt en kefir, zijn over de hele wereld bekend. Deze heilzame micro-organismen moeten het zure milieu van de maag doorstaan om de darmen te bereiken, waar zij hun therapeutisch potentieel uitoefenen.

Afhankelijk van het type probiotica moeten deze supplementen op een lege maag of met wat voedsel worden ingenomen. Het is heel belangrijk om de bijsluiter bij de probiotica goed te lezen, omdat hier geen universele regel voor is. Ter voorbeeld nemen we niet-enterische, gecoate probiotica: deze moet vlak voor een maaltijd worden ingenomen of in combinatie met voedsel dat vetten bevat (12).

Hetzelfde geldt voor antibiotica. Antibiotica is ook in verschillende vormen verkrijgbaar en moet de darmen kunnen bereiken. Sommige antibiotica moeten op een lege maag worden ingenomen en andere met voedsel. Ook in dit geval is het dus heel belangrijk om de precieze instructies van de fabrikant te volgen. 

Aan de andere kant klinkt het logisch dat het gelijktijdig innemen van probiotica en antibiotica geen goed idee is. Waarom? Omdat de kans bestaat dat antibiotica probiotische stammen vernietigen zodra ze in de darmen met elkaar in contact komen. Tussen de inname van probiotica en antibiotica moet tenminste twee uur zitten (2).

Als je Saccharomyces bulardii supplementen neemt, is het belangrijk om te weten dat dit eigenlijk gist is en dus van nature resistent tegen antibacteriële antibiotica (13). Dit type probioticum zou gevoelig kunnen zijn voor antimycotica.

Zijn er bijwerkingen als je probiotica in combinatie met antibiotica neemt?

Alle medicijnen en supplementen kunnen bijwerkingen veroorzaken – antibiotica en probiotica vormen hierop geen uitzondering. Het nemen van twee middelen in dezelfde periode verhoogt de kans op bijwerkingen. Naast diarree veroorzaak door antibiotica en een Clostridium difficile-infectie, kunnen antibiotica ernstige allergische reacties veroorzaken.

Probiotica moeten worden vermeden bij patiënten die ernstig ziek zijn of op de intensive care liggen, bij ernstig zieke baby’s en bij alle personen wiens immuunsysteem ernstig aangetast is (14).

Het is moeilijk om in de medische literatuur iets specifieks te vinden over bijwerkingen van probiotica bij antibiotica. Wel blijkt uit sommige studies dat de combinatie van probiotica met antibiotica tot minder behandelingsgerelateerde bijwerkingen leidt en een betere meewerking van de patiënt (10).

De probiotische bacterie Lactobacillus plantarum kan bepaalde mildere gastro-intestinale symptomen voorkomen die gepaard gaan met het gebruik van antibiotica (15). Suppletie met probiotica voor de uitroeiing van Helicobacter pylori kan effectief zijn bij het verminderen van therapiegerelateerde bijwerkingen (16). De probiotische gist Saccharomyces bulardii is ook in staat om de totale incidentie van bijwerkingen en bepaalde gastro-intestinale bijwerkingen bij behandelingen van Helicobacter pylori te verminderen (17).

Probiotica bij antibioticagebruik op de lange termijn

In sommige klinische situaties worden antibiotica veel langer gebruikt dan een week of twee. Langer gebruik verhoogt de kans op bijwerkingen, ook al worden probiotica over het algemeen als veilige en goed te verdragen supplementen beschouwd (1). Voor veel aandoeningen worden ze maandenlang zonder problemen genomen.

Een relevant voorbeeld van langdurig gebruik van probiotica in combinatie met antibiotica is de aanwezigheid van recidiverende urineweginfecties bij de pediatrische populatie. Sommige studies benadrukken de veiligheid en werkzaamheid van het gebruik van probiotica bij langdurige antibioticagebruik (11). Dit is niet verwonderlijk, omdat uit veel wetenschappelijke artikelen blijkt dat probiotica de darmflora met succes herstellen wanneer het evenwicht is verstoord.

Conclusie

Zoals je hebt kunnen lezen, is het in het algemeen toegestaan om probiotica samen met antibiotica in te nemen. Hou wel rekening met de 2-uurs regel, wat wil zeggen dat je je probiotica 2 uur ná de antibiotica moet innemen (of andersom). En tot slot is het heel belangrijk om altijd de instructies van de fabrikant te lezen voor de beste resultaten Dit geldt zowel voor probiotica als voor antibiotica.