Prebiotica en probiotica: wat is het verschil?

De afgelopen twee decennia heeft iedereen het over het belang van prebiotica en probiotica voor onze darmgezondheid. Maar weet je ook hoe ze van elkaar verschillen? In dit artikel leggen we het je verschil uit, evenals welke van de twee je het meest nodig hebt en wanneer je ze nodig hebt.

Wat zijn probiotica en wat zijn prebiotica?

Probiotica zijn levende micro-organismen die bekend staan om hun gezondheidsvoordelen voor de gastheer. Regelmatige consumptie draagt bij tot het behoud van een positief evenwicht in de darmflora (1). Om precies te zijn worden probiotica volgens de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als “levende micro-organismen die bij toediening in voldoende hoeveelheden een gezondheidsvoordeel voor de gastheer opleveren” (2).

Prebiotica daarentegen zijn niet-verteerbare voedingsvezels die bijdragen tot de groei van bacteriële soorten in het maagdarmkanaal en op deze manier ook gezondheidsvoordelen opleveren voor de gastheer (3).

Bacteriesoorten geclassificeerd als probiotica

Probiotica zijn geen nieuwe gezondheidstrend of -uitvinding. Ze zijn altijd aanwezig geweest in traditionele voedingsmiddelen zoals yoghurt, kaas en zoute vis. Het eerste gebruik van probiotica in voedsel was in gefermenteerde melk (4).

De micro-organismen die als probiotica worden gebruikt, kunnen worden geclassificeerd als bacteriën, gisten of schimmels. En probiotische producten kunnen een of meer combinaties van microbiële stammen bevatten.

Probiotische micro-organismen die veel in ons voedsel en ons lichaam voorkomen, behoren meestal tot de volgende categorieën: Lactobacillus, Bifidobacterium, Streptococcus, Enterococcus en Lactococcus. Daarnaast worden ook bacteriestammen van het geslacht Bacillus en een aantal giststammen van het geslacht Saccharomyces veel in probiotische producten gebruikt (5).

Bacteriesoorten geclassificeerd als prebiotica

Prebiotica kunnen worden gebruikt als alternatief voor probiotica of als supplement in combinatie met probiotica. De verschillende soorten prebiotica kunnen de groei van verschillende inheemse darmbacteriën helpen stimuleren (5). Verscheidene vruchten, granen, groenten en andere eetbare planten zijn bronnen van potentiële prebiotica, zoals:

• gerst
• tomaten
• uien
• artisjokken
• bananen
• knoflook
• asperges
• bessen
• groene groenten
• peulvruchten
• lijnzaad

De meestvoorkomende kunstmatig geproduceerde prebiotica zijn fructooligosachariden, lactulose, galactooligosachariden en maltooligosachariden.

Van de geproduceerde oligosacchariden is lactulose (bijna 40%) de belangrijkste. Bovendien worden fructanen zoals inuline en oligofructose beschouwd als de meestgebruikte en effectiefste in relatie tot probiotica (5).

Prebiotica en probiotica: het effect op de gezondheid van je darmen

Er zijn aanwijzingen dat diëten met veel plantaardige producten en voedingsvezels van invloed zijn op ons darmmicrobioom (3). Prebiotica worden gebruikt om het darmmicrobioom te beïnvloeden door de bacteriën in het darmkanaal die positief worden geacht voor de menselijke gezondheid selectief te stimuleren.

Volgens een studie uit 2015 leidde de toediening van een mengsel van prebiotica-galacto-oligosacchariden aan gezonde oudere vrijwilligers tot een aanzienlijke toename van gunstige bifidobacteriën (6).

In een studie onder patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom leidde de toediening van voedingsvezels bovendien tot verlichting van de symptomen van hun ziekte (3). 

Anderzijds kunnen hoge doses voedingsvezels van het inuline-type de symptomen bij patiënten met de ziekte van Crohn verslechteren. Dit is waarschijnlijk de reden waarom deze specifieke groep patiënten lagere hoeveelheden natuurlijk voorkomende fructanen consumeert en het gebruik van vezelsupplementen vermijdt (3). De bevindingen van een recente studie uit 2015 tonen echter aan dat een hoge hoeveelheid vezels gunstig is voor de ziekte van Crohn (17).

Het is bewezen dat probiotica nuttig zijn bij de behandeling of het beheer van inflammatoire enterale aandoeningen, zoals de ziekte van Crohn, aspecifieke ileïtis en colitis ulcerosa, die gepaard gaan met chronische en terugkerende ontstekingen/infecties van de darm (5).

Er is veel bewijs voor het gebruik van probiotica bij de behandeling van diarree. Met name het gebruik van Saccharomyces boulardii gist bij patiënten met acute, waterige diarree leidde tot genezing en een verminderde frequentie in twee daaropvolgende maanden (5).

Gezondheidsvoordelen van probiotica

Er is steeds meer bewijs voor de gunstige effecten van probiotica op de verbetering van het cholesterolgehalte, de darmgezondheid, de versterking van de immuunrespons en kankerpreventie (2).

De behandeling van acute diarree, de preventie van diarree die gerelateerd is aan het gebruik van antibiotica en de verbetering van het lactosemetabolisme zijn voorbeelden van aandoeningen waarbij probiotica een bewezen positieve rol spelen.

Bovendien zijn er aanwijzingen dat het nemen van probiotica mogelijk kan bijdragen tot de preventie van coronaire hartziekten, doordat ze het cholesterolgehalte verlagen en de bloeddruk onder controle houden. Er is ook onderzoek waaruit blijkt dat de consumptie van probiotica allergiesymptomen verbetert (2).

Volgens één studie verbeterden specifieke probioticastammen in zuivelproducten de resultaten van therapieën bij vrouwen met bacteriële vaginose (7). Een andere studie wees erop dat probiotica depressieve symptomen helpen verlichten (8).

Gezondheidsvoordelen van prebiotica

Hoewel er minder onderzoek is gedaan naar prebiotica dan naar probiotica, zijn er aanwijzingen dat het consumeren van prebiotica het immuunsysteem kan verbeteren door de populatie van beschermende micro-organismen te vergroten (9).

Bovendien zijn er aanwijzingen dat prebiotica het geheugen van volwassenen verbeteren (10-11). Daarnaast kunnen prebiotica het risico op hart- en vaatziekten helpen verlagen door de triacylglycerol in het bloed en de lipogenese in de lever te verminderen (12).

In 2012 meldden onderzoekers dat er een verband bestaat tussen het geheugen en toediening van prebiotica bij zowel dieren als mensen (13). Bovendien is aangetoond dat virale gastro-enteritis bij zuigelingen vermindert door het gebruik van prebiotica – in het bijzonder fructo-oligosacchariden (14).

Bovendien hebben menselijke klinische studies de mogelijke gunstige effecten gerapporteerd van een combinatie van prebiotica en probiotica bij de preventie en behandeling van obesitas (15). Prebiotica, zoals fructo-oligosacchariden, kunnen gezondheidsproblemen zoals allergische contactdermatitis, acne en fotoveroudering helpen behandelen, voornamelijk door de groei van probiotica te bevorderen (16).

Probiotica vs prebiotica – hoe kies je het beste supplement?

Prebiotica en probiotica kunnen je gezondheid op verschillende niveaus bevorderen. Je kunt ze in voedingsmiddelen vinden, maar ook een hoogwaardig voedingssupplement gebruiken.

Als je overweegt prebiotica of probiotica te nemen, kun je ze het beste combineren. Prebiotica en probiotica samen bieden meer voordelen. Wanneer een supplement met prebiotica en probiotica kiest, moet je op de kwaliteit en het aantal bacteriestammen letten.

De consumptie van prebiotica en probiotica is bewezen veilig voor mannen, vrouwen en kinderen. Bij Intelligent Labs produceren we ons eigen supplement – Probiotica & Prebiotica met Sunfiber en FOS – vol kolonievormende eenheden en gevarieerde bacteriestammen. Deze hoogwaardige 2-in-1 combinatie biedt meerdere gezondheidsvoordelen tegen een goed betaalbare prijs.

Als je wel eens last van je darmen hebt, kun je het beste dagelijks probiotica met prebiotica nemen. De vraag wat het beste is, is dus eigenlijk irrelevant. Je kunt prebiotica en probiotica het beste samen nemen, omdat ze elkaar versterken.