Berberine voor diabetes – is berberine een natuurlijk alternatief voor metformine?

Het aantal mensen dat lijdt aan een vorm van insuline resistentie, obesitas en andere metabole stoornissen neemt steeds verder toe. Metformine is het huidige populaire glucoseverlagende geneesmiddel dat op recept verkrijgbaar is. Echter, dit geneesmiddel heeft mogelijke bijwerkingen, waarvan sommige zeer ernstig zijn (1).

Berberine is een plantaardige verbinding die bekend staat als een natuurlijk alternatief voor metformine. Berberine kan de bloedsuikerspiegel van het lichaam namelijk op meerdere manieren verlagen en heeft relatief weinig bijwerkingen. 

In dit artikel onderzoeken we de voordelen van berberine. We gaan onder andere in op zijn effectivitief wat betreft het verlagen van de bloedsuikerspiegel, het verbeteren van het metabolisme en het uitvoeren van andere taken in het lichaam. We hebben tal van wetenschappelijke studies geanalyseerd, zodat jij dat zelf niet hoeft te doen.

Wat is berberine en waar komt het vandaan?

Berberine is een fytonutriënt en alkaloïde. Het komt voor in verschillende planten waaronder Canadese geelwortel, Europese zuurbes, kurkboom, coptis, mahonie en berberis aristata. (2).

De Chinese geneeskunde en beoefenaars van Ayurveda zijn zich sinds de oudheid al bewust van de voordelen van berberine. En dan met name van zijn vermogen om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Om deze reden wordt het van oudsher in veel delen van de wereld gebruikt voor de behandeling van ontstekingen, infecties, parasieten, wonden, huid-en maagzweren, indigestie, aambeien en diarree. Omdat diabetes een relatief nieuw verschijnsel is, hadden ze hier vroeger niet veel mee te maken. (3) (4)

Wat zijn de voordelen van berberine?

Verlaagt de bloedsuikerspiegel en verbetert de insulinegevoeligheid

Berberine kan de bloedsuikerspiegel even effectief verlagen als standaard geneesmiddelen. Dit doet het op de volgende manieren:

Ondersteunt de insulineproductie in de alvleesklier

Berberine kan het glucose- en insulinegehalte in het bloed van mensen en dieren verlagen. Het is ook in staat de insulinegevoeligheid te versterken. Dit werd aangetoond in een studie uit 2012. (4)

Berberine doet dit onder andere door de eilandjes in de alvleesklier te reguleren en te repareren. Deze eilandjes zijn clusters cellen die hormonen maken, waaronder het hormoon insuline. Insuline zorgt ervoor dat je cellen glucose kunnen absorberen en gebruiken voor energie.  

“Deze resultaten tonen aan dat berberine de eilandjes in de alvleesklier op twee manieren kan reguleren. Bij standaard type 2-diabetes met opmerkelijke insulineresistentie, verlaagde berberine de insulinespiegels in het bloed door de gevoeligheid voor insuline te verhogen. Echter, bij type 1 diabetes of het late stadium van type 2 diabetes, gekenmerkt door een slechte β-celfunctie, was berberine in staat om de insulinesecretie te verhogen door niet functionerende of uitgeputte eilandjes te herstellen. Deze eilandjes kunnen gerelateerd zijn aan zijn antioxidante en anti lipideperoxidatie eigenschappen.”

Activeert het” metabole Master Switch” enzym

Een andere eigenschap van berberine is het vermogen om de adenosine monofosfaat-geactiveerd proteïne kinase (AMPK) – signaalweg te activeren. AMPK is een enzym dat in de hersenen wordt geproduceerd. Omdat het een belangrijke rol speelt in het energiemetabolisme, heeft het de bijnaam “metabole master switch” gekregen. Defecten aan de signaalweg van dit enzym kunnen leiden tot obesitas en andere problemen met het metabolisme. Berberine helpt om AMPK te activeren. Dit helpt het lichaam vervolgens het metabolisme van glucose en vetten te reguleren. (5)

Stimuleert enzymen die glucose afbreken

In een studie uit 2014 werd onderzocht of AMPK-activatie het enige mechanisme was waarmee berberine de bloedsuikerspiegel kan verlagen. Er werd vastgesteld dat dit niet het geval was. Dit gebeurde door de AMPK activering chemisch te blokkeren.  De resultaten toonden dat zelfs toen AMPK geblokkeerd was, berberine nog steeds de bloedsuikerspiegel verlaagde. Net als metformine. Zodoende concludeerden de auteurs dat berberine en metformine niet alleen AMPK activeren, maar ook het glucosemetabolisme bevorderen. Ze stimuleren namelijk glycolyse, de afbraak van glucose door enzymen in het lichaam. (6)

Vermindert de afbraak van koolhydraten en zetmeel

Berberine is ook in staat om tegen diabetes te helpen omdat het op dezelfde manier werkt als alfa-glucosidaseremmende en alfa-amylaseremmende geneesmiddelen (zoals miglitol en acarbose). Dit zijn medicijnen die de spijsvertering van koolhydraten voorkomen en de impact van het eten van koolhydraten op de bloedsuikerspiegel verminderen (7)(8). Zodoende remmen ze enzymen die suikers en zetmeel afbreken. Natuurlijke vormen van deze medicijnen komen onder andere voor in planten die curcumine en berberine bevatten. (9)

Ze verminderen ook het transport van glucose over de epitheellaag van de darm (de laag van cellen tussen de darm en de maag vanwaar voedsel in het lichaam wordt opgenomen).

Voorkomt dat de lever teveel glucose aanmaakt

Berberine remt ook de productie van glucose in de lever. (10)

Ondersteunt het metabolisme

Dezelfde mechanismen die berberine in staat stellen de bloedsuikerspiegel en insulinegevoeligheid te reguleren, maken het ook effectief voor het metabolisme van koolhydraten en vetten.

Heb je dit artikel vanaf het begin gelezen? Dan weet je dat berberine de productie van glucose in de lever en de vertering van glucose in de maag remt. Het activeert namelijk het enzym AMPK, dat het vet-en suikermetabolisme reguleert. Het repareert en ondersteunt ook de eilandjes in de alvleesklier. Dit zijn clusters van cellen die insuline produceren.

Kan Gewichtsverlies Bevorderen

In één studie namen mensen met obesitas gedurende 12 weken driemaal daags 500mg berberine. Ze verloren gemiddeld 2,3kg (5 pond). Ze verloren ook meer cholesterol en triglyceride dan ze via andere methoden zouden hebben verloren. (11)

Een ander onderzoek bij mensen met een metabolische stoornis leidde zelfs tot een groter gewichtsverlies. In drie maanden tijd daalde het BMI van de deelnemers van gemiddeld 31,5 naar 27,4. Ter illustratie: ze gingen van ‘obees’ naar de categorie ‘overgewicht’. Ze namen drie keer per dag 300mg berberine. Waarschijnlijk speelde insulineresistentie een rol bij het gewichtsverlies. (12)

In een 6 maanden durend onderzoek naar metformine en gewichtsverlies werden 154 patiënten gevolgd. Zij namen tweemaal per dag 500mg in. Vooral degenen met een hoge insulineresistentie verloren veel gewicht. Onbehandelde deelnemers kwamen aan. (13) 

Hieruit volgt dat berberine gebruik maakt van meerdere mechanismes om het metabolisme te reguleren en zo tot gewichtsverlies kan leiden.

AMPK activeert de productie van nieuwe mitochondria (afgebeeld)

Vermindert ontsteking

Een analyse uit 2014 van verschillende studies onderzocht de ontstekingsremmende effecten van berberine bij mensen met metabole stoornissen, waaronder diabetes. Diabetes is ook een ontstekingsstoornis. In de analyse werd een groot aantal antioxidanten en ontstekingsremmende activiteiten bij mens en dier vastgesteld. (14)  

Doodt bacteriën, virussen en schimmels

Veel wetenschappelijke studies tonen het vermogen van berberine aan om bacteriën, virussen, schimmels en parasieten te doden. Er zijn teveel studies om hier allemaal te vermelden. Hieronder noemen we een paar van de meest opmerkelijke. 

Een studie uit 2014 toonde het vermogen van berberine aan om een overgroei van candida te bestrijden. Candida is een schimmelinfectie die in het spijsverteringsstelsel begint en zich van daar naar andere delen van het lichaam kan verspreiden. (15) 

In 2011 werd onderzoek bij knaagdieren gedaan. Hieruit werd geconcludeerd dat het sterftecijfer ten gevolge van het influenzavirus van 90% tot 55% verminderde. (21)

Onderzoekers ontdekten in 2005 dat berberine op synergetische wijze bepaalde antibiotica hielp de dodelijke meticilline resistente staphylococcus aureus (MRSA) bacteriën te bestrijden. (16)

Versnelt wondgenezing

De antibacteriële en ontstekingsremmende effecten van berberine kunnen ervoor zorgen dat wonden sneller genezen.

Bevordert een gezond hart en verlaagt cholesterol

Een hoge bloedsuikerspiegel, triglyceriden en ongezond cholesterol verhogen het risico op hartziekten. Berberine vermindert alle drie en verhoogt het niveau van gezond cholesterol. (17)

In 2003 werd een langetermijnstudie gepubliceerd. Hierin werd aangetoond dat berberine het overlevingspercentage van mensen met een geschiedenis van hartfalen aanzienlijk verhoogde. (18)

Vermindert leververvetting

In een analyse uit 2013 van wetenschappelijke studies werd onderzoek gedaan naar het vermogen van berberine om leververvetting te verminderen. Uit de analyse bleek dat berberine leververvetting tegen kan gaan. Ook werd geadviseerd om verder onderzoek te doen naar wat de precieze mechanismen zijn die dit bewerkstelligen. (19)

Kan het humeur verbeteren

Uit een studie van 2008 bleek dat berberine de serotoninespiegels (19%) en het dopamine-  (52%) en norepinefrine niveau (29%) in de hersenen van ratten verhoogde na 15 dagen toediening. (20)

Onderzoekers analyseerden bestaande studies uit 2019 en concludeerden dat berberine het humeur op veel manieren kan verbeteren. Vooral bij patiënten met stemmingsstoornissen. (22)

Bevordert een goede balans van de darmbacteriën 

3D beeld van intestinale bacteriën

In 2010 werd een studie gedaan met volwassen mannen van verschillende leeftijden, lichaamsbouw en grootte. Deze studie linkte bepaalde soorten “slechte bacteriën” in de darm aan type 2 diabetes. (23)

In een analyse uit 2018 wezen onderzoekers op de verbanden tussen metabole stoornissen, zoals diabetes, en het ecosysteem van de darmbacteriën. Volgens hun is de oorzaak van de hoge frequentie van diabetes ons moderne dieet. Di is rijk aan koolhydraten en vetten en bevat weinig vezel. Gezonde darmbacteriën voeden zich met vezel en creëren vetzuren met een korte keten die ontsteking verminderen. Mensen met diabetes hebben minder darmbacteriën die deze vetzuren met korte ketens creëren. Om deze reden, gecombineerd met overmatig gebruik van antibiotica, komt diabetes nu veel meer voor dan vroeger. (24)

Dezelfde onderzoekers ontdekten ook andere chemische stoffen die door gezonde darmbacteriën geproduceerd worden. Deze chemische stoffen helpen stofwisselingsstoornissen te voorkomen en ondersteunen het immuunsysteem en alle organen in het lichaam. 

Volgens een Chinese studie uit 2011 kan berberine die niet wordt geabsorbeerd “slechte” darmbacteriën onderdrukken en hun voortplanting remmen. Sommige van deze bacteriestammen creëren gunstige omstandigheden voor diabetes. Berberine die wel geabsorbeerd wordt, kan ook helpen deze stammen te onderdrukken. Maar de wetenschappers richten zich in deze studie voornamelijk op berberine die in het spijsverteringsstelsel bleef. (25)

Ook werd geconcludeerd dat berberine gezonde probiotische stammen in de lactobacillus en bifidobacterium groepen niet onderdrukt. Deze groepen omvatten het merendeel van de gezonde stammen die je in probiotische supplementen, yoghurt, en ander voedsel rijk aan levende culturen vindt. Ook wezen onderzoekers op een onderzoek naar een probiotische melkdrank. Deze vertraagde een aantal symptomen van diabetes bij ratten die hoge hoeveelheden fructose consumeren. Door slechte bacteriën te onderdrukken, ondersteunt berberine de groei van probiotica.

Vermindert de Ernst van Acne

In Iran werd in 2012 een studie gedaan met volwassenen met matige tot ernstige acne. Hieruit volgde dat acne met gemiddeld 45% verminderde door gebruik van berberine in vergelijking met een placebo. Om dit te toetsen gebruikten ze de ‘acne scores van Michaelson’. Deelnemers namen dagelijks 600mg oraal zuurbes extract tot zich. (33)

Berberine vs. metformine: is berberine een natuurlijk alternatief?

Berberine is wellicht een natuurlijk alternatief voor metformine. We willen je er echter aan herinneren dat dit artikel niet bedoeld is ter vervanging voor medisch advies van een dokter. 

Een studie uit 2008 volgde 36 volwassenen die drie maanden geleden met type 2-diabetes gediagnosticeerd waren. De proefpersonen kregen willekeurig berberine of metformine toegediend. Beide toonden een vergelijkbaar effect op het verlagen van de bloedsuikerspiegel. Echter, berberine werkte beter dan metformine voor vetmetabolisme. (26)

Tijdens het tweede gedeelte van de studie volgden ze 48 volwassenen met type 2 diabetes die slecht onder controle werd gehouden. Hieruit bleek dat berberine zowel het bloedsuikergehalte als het cholesterolgehalte en het vetmetabolisme verbeterde. De enige bijwerkingen die werden gemeld waren tijdelijke gastro-intestinale symptomen: winderigheid, een opgeblazen gevoel, diarree en constipatie. Er was geen schade aan lever-of nierfuncties. (26)

De medische wetenschappers concludeerden dat berberine “een mogelijk nieuw medicijn kan zijn in de behandeling van type 2 diabetes.” Ook prezen ze de lage kosten en de relatieve veiligheid in vergelijking met huidige geneesmiddelen. Ze adviseerden ook nieuwe studies te doen die een groter deel van de patiëntenpopulatie met diabetes omvatten. (26)

Een analyse uit 2015 van wetenschappelijke studies, gepubliceerd in het Journal of Ethnopharmacology, vergeleek de effecten van berberine op personen met type 2 diabetes. De onderzoekers bestudeerden 27 gerandomiseerde gecontroleerde klinische onderzoeken die in totaal 2.569 patiënten omvatten. Dit waren placebo studies. Sommige studies vergeleken de resultaten van berberine met placebo’s met en zonder trainingsprogramma’s en andere “lifestyle interventies.” Anderen vergeleken berberine met orale geneesmiddelen die de bloedsuikerspiegel verlagen. (27)

De onderzoekers concludeerden dat berberine met lifestyle-interventie effectiever was in het verlagen van bloedglucosewaarden dan lifestyle-interventie met placebo. Bovendien had berberine ook positieve effecten op de bloedsuikerspiegel in combinatie met soortgelijke geneesmiddelen. De studie concludeerde dat het vermogen van berberine om de bloedsuikerspiegel te verlagen even effectief was als conventionele behandelingen. Daarnaast bevolen de onderzoekers berberine aan voor degenen die zich geen medicijnen kunnen veroorloven. Ook adviseerden ze meer studie te doen om onbeantwoorde vragen op te lossen. (27)

Oordeel: Berberine lijkt een natuurlijk alternatief te zijn voor glucoseverlagende geneesmiddelen zoals metformine. Onthoud wel dat je altijd je dokter moet raadplegen voordat je zelf een ziekte behandelt. Een dokter is de enige persoon die je van professioneel advies kan voorzien en complexe gezondheidssituaties kan diagnosticeren en behandelen.

Berberine vs metformine: bijwerkingen

bijwerkingen van metformine

Veel voorkomende bijwerkingen

Van Drugs.com: (1)

“Veel gemelde bijwerkingen van metformine zijn: melkzuuracidose, diarree, misselijkheid, misselijkheid en braken, braken en winderigheid. Andere bijwerkingen zijn: asthenie en verminderde vitamine B12 serumconcentratie.” 

Dezelfde website adviseert je een dokter te raadplegen als je last van één van deze bijwerkingen hebt na het gebruik van metformine. Andere veel voorkomende bijwerkingen waarop moet worden gelet zijn spierkrampen, pijn bij het plassen, maagpijn of ongemak, koorts, rillingen, slaperigheid en verlies van eetlust.

Minder veel voorkomende bijwerkingen

Minder veel voorkomende bijwerkingen van metformine zijn angstzweet, angstgevoelens, duizeligheid, wazig zicht, een snelle of onregelmatige hartslag, hoofdpijn, verwardheid, onduidelijke spraak, ademhalingsmoeilijkheden, zwakte, en meer.

Herinner je je nog dat metformine melkzuuracidose kan veroorzaken? Extreme gevallen van melkzuuracidose veroorzaakt door metformine kunnen tot een gevaarlijk lage bloeddruk, hypothermie en zelfs sterfte leiden. In sommige extreme gevallen begon het met kleine symptomen zoals “ongemak, spierpijn, ademnood, slaperigheid, en abdominale pijn.”(1)

Metformine is niet gunstig als je gevorderde levercirrose hebt, omdat het het risico op lactaatacidose kan verhogen. Zowel metformine als berberine kunnen prima zijn om te nemen en zelfs goed als je andere leveraandoeningen hebt. Echter, het is belangrijk alles met je dokter te overleggen (29) (30)

In 2016 werd een 13-jarig onderzoek gepubliceerd naar de effecten van langdurig gebruik van metformine in vergelijking met een placebo. Dit toonde aan dat vitamine B12-deficiëntie en anemie vaak voorkomende bijwerkingen waren. Degenen met een tekort aan B12 hadden een hogere kans op het ontwikkelen van perifere neuropathie. De dosis was tweemaal daags 850mg. Patiënten werden ingeschreven in een diabetes programma. (28)

In een studie uit 2015 hebben medische wetenschappers een multicenter, gerandomiseerd, gecontroleerd, open-label fase II-onderzoek uitgevoerd, met blinde beoordeling, op patiënten die een beroerte hebben gehad en een verminderde glucosetolerantie hebben. Wat betreft bijwerkingen merkten de onderzoekers op:

“19 patiënten kregen willekeurig metformine toegewezen. Negen patiënten in de metforminegroep hadden last van voornamelijk gastro-intestinale bijwerkingen. Dit leidde tot permanente stopzetting bij vier patiënten na 3-10 weken.”(31)

Bijwerkingen van berberine

Berberine wordt over algemeen beschouwd als een alkaloïde die de bloedglucosewaarden aanzienlijk verlaagt en relatief weinig bijwerkingen heeft. 

Uit een bovengenoemde studie van 2008 herinner je je misschien dat sommige berberine-patiënten die driemaal daags 500mg kregen toegediend, last hadden van winderigheid, (19%), buikpijn (3,4%), diarree (10,3%) en constipatie (6,9%). De effecten waren tijdelijk. (26)

Er zit een andere negatieve bijwerking aan berberine. Als je andere middelen gebruikt die de bloedsuikerspiegel verlagen, zoals metformine, kan de bloedsuikerspiegel mogelijk te veel verlagen. Het is belangrijk dat je een dokter raadpleegt als je denkt dat je tot deze categorie behoort. 

Aan de andere kant merken sommige medische wetenschappers op dat berberine synergetisch kan werken met andere stoffen die de bloedsuikerspiegel verlagen. Dat is tenminste het geval bij specifieke doseringen. Maar zoals we al vele keren hebben genoemd: raadpleeg een dokter en ga niet zelf experimenteren. 

Wees ook voorzichtig bij het innemen van berberine in combinatie met bloedverdunnende kruiden of medicijnen, of als je nu of in het verleden een lage bloeddruk hebt gehad. (32)

Als je berberine wilt gebruiken om een ziekte als diabetes te behandelen, vraag dan eerst advies aan een dokter. Doe dit ongeacht of je op dit moment medicijnen, kruiden of extracten van welke aard dan ook gebruikt.

Neem ook contact op met een dokter als je zwanger bent of borstvoeding geeft en je dieet met berberine wilt aanvullen. Er is mogelijk een verband met met hersenbeschadiging bij foetussen en andere gezondheidsrisico’s bij pasgeboren baby’s. (32)

Dosering van berberine – hoeveel moet ik nemen?

Berberine wordt goed geabsorbeerd door het lichaam. Echter, het wordt ook zeer snel gemetaboliseerd in de lever. Dit betekent dat het heel snel door het lichaam wordt geabsorbeerd en gebruikt. Na een paar uur laten bloedtesten er slechts zeer kleine hoeveelheden van zien. 

Dit betekent dat je na elke maaltijd berberine moet innemen om er een constante voorraad van in je lichaam te hebben. Daarom wordt in studies met diabetici vaak driemaal daags een dosis van 500mg ingenomen. Neem niet meer dan 500mg in één keer, omdat het soms gastro-intestinale bijwerkingen kan veroorzaken.

Zorg ervoor dat je een puur berberine supplement kiest. Veel merken verkopen zwakkere supplementen die minder effectief zijn. 

Hoelang heeft berberine nodig om te werken?

Na ongeveer één week kan berberine de bloedsuikerspiegel al verlagen. Echter, dit effect is meestal niet merkbaar tot drie of vier weken later.

De tijd die berberine nodig heeft varieert naar gelang je verwachtingen en de staat van je lichaam. 

Waar kan ik berberine kopen?

Bij Intelligent Labs hebben we een zeer puur berberine supplement geproduceerd in capsules die de klinisch erkende dosering van 500mg bevatten. Laboratoriumtests door derden garanderen de zuiverheid van het product en een nauwkeurige etikettering.

Conclusie 

Berberine is effectief voor het verlagen van de bloedsuikerspiegel en het verhogen van de insulinegevoeligheid. Het heeft relatief weinig bijwerkingen. Bovendien zijn er buiten anti-diabetische en cholesterolverlagende voordelen ook een groot aantal andere voordelen voor de gezondheid aangetoond. Berberine is een fytonutriënt op basis van planten. Het wordt in meerdere wetenschappelijke studies geroemd als een natuurlijk alternatief voor metformine en andere geneesmiddelen die de bloedsuikerspiegel verlagen.

Als je graag meer wilt weten over andere voordelen van berberine,, lees ons artikel hier.

Dit artikel is bedoeld voor educatieve doeleinden. Het is niet bedoeld ter vervanging voor medisch advies. Het is belangrijk dat een precieze diagnose wordt gesteld en het advies van een dokter gevolgd wordt. Het kan immers zijn dat er meerdere medische aandoeningen spelen. We kunnen niet garanderen dat berberine, of een ander supplement, een ziekte kan behandelen of genezen.

Wetenschappelijke referenties

1. Metformin Side Effects. Drugs.com. (Medically Reviewed November 20, 2018). https://www.drugs.com/sfx/metformin-side-effects.html
2. Berberine. Reference page. WebMD. (No date). https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1126/berberine
3. Neag MA, Mocan A, Echeverría J, et al. Berberine: Botanical Occurrence, Traditional Uses, Extraction Methods, and Relevance in Cardiovascular, Metabolic, Hepatic, and Renal Disorders. Front Pharmacol. 2018; 9: 557. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6111450/
4. Yin J, Ye J, Jia W. Effects and mechanisms of berberine in diabetes treatment Acta Pharmaceutica Sinica B. 2012; 2(4): 327-334. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2211383512000871
5. Winder WW, Hardie DG. AMP-activated protein kinase, a metabolic master switch:  possible roles in Type 2 diabetes American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism. 1999; 277(1): E1-E10. https://physiology.org/doi/full/10.1152/ajpendo.1999.277.1.E1
6. Xu M, Xiao Y, Yin J, et al. Berberine promotes glucose consumption independently of AMP-activated protein kinase activation. PLoS ONE. 2014; 9(7): e103702. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4114874/
7. Alpha-Glucosidase Inhibitors for Diabetes. Reference page. WebMD. (No date). https://www.webmd.com/diabetes/alpha-glucosidase-inhibitors-diabetes
8. Amylase Inhibitors. Health Information Library. PeaceHealth. (Reviewed June 8, 2015). https://www.peacehealth.org/medical-topics/id/hn-3979008
9. Jhong CH, Riyaphan J, Lin SH, Chia YC, Weng CF. Screening alpha-glucosidase and alpha-amylase inhibitors from natural compounds by molecular docking in silico. Biofactors. 2015; 41(4): 242-51. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26154585/
10. Li A, Liu Q, Li Q, Liu B, Yang Y, Zhang N. Berberine Reduces Pyruvate-driven Hepatic Glucose Production by Limiting Mitochondrial Import of Pyruvate through Mitochondrial Pyruvate Carrier 1. EBioMedicine. 2018; 34: 243-55. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6117739/
11. Hu, Yueshan, et al. “Lipid-lowering effect of berberine in human subjects and rats.” Phytomedicine: International Journal of Phytotherapy & Phytopharmacology. 2012; 19(10): 861+. https://go.gale.com/ps/anonymous?id=GALE%7CA308069050&sid=googleScholar&v=2.1&it=r&linkaccess=abs&issn=09447113&p=HRCA&sw=w
12. Yang J, Yin J, Gao H, et al. Berberine improves insulin sensitivity by inhibiting fat store and adjusting adipokines profile in human preadipocytes and metabolic syndrome patients. Evid Based Complement Alternat Med. 2012; 2012: 363845. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3310165/

13. Seifarth C, Schehler B, Schneider HJ. Effectiveness of metformin on weight loss in non-diabetic individuals with obesity. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2013; 121(1): 27-31. https://www.researchgate.net/publication/233404614_Effectiveness_of_Metformin_on_Weight_Loss_in_Non-Diabetic_Individuals_with_Obesity

14. Li Z, Geng Y, Jiang J, Kong W. Antioxidant and Anti-Inflammatory Activities of Berberine in the Treatment of Diabetes Mellitus Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2014; 2014: 1-12. https://www.hindawi.com/journals/ecam/2014/289264/
15. Dhamgaye S, Devaux F, Vandeputte P, et al. Molecular Mechanisms of Action of Herbal Antifungal Alkaloid Berberine, in Candida albicans PLoS ONE. 2014; 9(8): e104554-. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0104554
16. Yu HH, Kim KJ, Cha JD, et al. Antimicrobial activity of berberine alone and in combination with ampicillin or oxacillin against methicillin-resistant Staphylococcus aureus. J Med Food. 2005; 8(4): 454-61. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16379555
17. Dong H, Zhao Y, Zhao L, Lu F. The Effects of Berberine on Blood Lipids: A Systemic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials Planta Med. 2013; 79(06): 437-446. https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/html/10.1055/s-0032-1328321
18. Zeng XH, Zeng XJ, Li YY. Efficacy and safety of berberine for congestive heart failure secondary to ischemic or idiopathic dilated cardiomyopathy. Am J Cardiol. 2003;92(2):173-6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12860219
19. Liu Y, Zhang L, Song H, Ji G. Update on Berberine in Nonalcoholic Fatty Liver Disease Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2013; 2013: 1-8. https://www.hindawi.com/journals/ecam/2013/308134/
20. Kulkarni SK, Dhir A. On the mechanism of antidepressant-like action of berberine chloride. Eur J Pharmacol. 2008; 589(1-3): 163-72. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18585703
21. Wu Y, Li JQ, Kim YJ, Wu J, Wang Q, Hao Y. In vivo and in vitro antiviral effects of berberine on influenza virus. Chin J Integr Med. 2011; 17(6): 444-52. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21660679

22. Fan J, Zhang K, Jin Y, et al. Pharmacological effects of berberine on mood disorders. J Cell Mol Med. 2019; 23(1): 21-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6307759/

23. Larsen N, Vogensen FK, van den Berg FW, et al. Gut microbiota in human adults with type 2 diabetes differs from non-diabetic adults. PLoS ONE. 2010; 5(2): e9085. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20140211
24. Aw W, Fukuda S. Understanding the role of the gut ecosystem in diabetes mellitus. J Diabetes Investig. 2018; 9(1): 5-12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5754518/
25. Han J, Lin H, Huang W. Modulating gut microbiota as an anti-diabetic mechanism of berberine. Med Sci Monit. 2011; 17(7): RA164-7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3539561/
26. Yin J, Xing H, Ye J. Efficacy of berberine in patients with type 2 diabetes mellitus. Metab Clin Exp. 2008; 57(5): 712-7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2410097/
27. Lan J, Zhao Y, Dong F, et al. Meta-analysis of the effect and safety of berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus, hyperlipemia and hypertension. J Ethnopharmacol. 2015; 161: 69-81. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25498346
28. Aroda VR, Edelstein SL, Goldberg RB, et al. Long-term Metformin Use and Vitamin B12 Deficiency in the Diabetes Prevention Program Outcomes Study. J Clin Endocrinol Metab. 2016; 101(4): 1754-61. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26900641
29. Miralles-Linares F, Puerta-Fernandez S, Bernal-Lopez MR, Tinahones FJ, Andrade RJ, Gomez-Huelgas R. Metformin-Induced Hepatotoxicity Diabetes Care. 2012; 35(3): e21-e21. https://care.diabetesjournals.org/content/35/3/e21
30. Brackett CC. Clarifying metformin’s role and risks in liver dysfunction. J Am Pharm Assoc (2003). 2010; 50(3): 407-10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20452916?dopt=Abstract
31. den Hertog HM, Vermeer SE, Zandbergen AA, et al. Safety and feasibiLIty of Metformin in patients with Impaired glucose Tolerance and a recent TIA or minor ischemic stroke (LIMIT) trial – a multicenter, randomized, open-label phase II trial. Int J Stroke. 2015; 10(1): 105-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23489282
32. Berberine. Reference page. WebMD. (No date). https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1126/berberine
33. Fouladi RF. Aqueous extract of dried fruit of Berberis vulgaris L. in acne vulgaris, a clinical trial. J Diet Suppl. 2012; 9(4): 253-61. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23038982