Psychobiotica: verbinding tussen je darmen en je hersenen

Written by Angie Arriesgado

Probiotica, zoals onze probiotica supplementen van Intelligent Labs, gaan de laatste jaren als warme broodjes over de toonbank. Deze levende micro-organismen mogen dan onzichtbaar zijn voor het blote oog, maar je kunt hun voordelen in je hele lichaam voelen. Dat klopt –  de voordelen van probiotica zijn niet beperkt tot het spijsverteringsstelsel; ze strekken zich ook uit tot de hersenen! In dit artikel introduceren we psychobiotica en leggen we uit hoe ze de hersenen en de darmen met elkaar verbinden.

Wat zijn psychobiotica?

Psychobiotica zijn een klasse probiotica die de geestelijke gezondheid kunnen bevorderen. Psychobiotica produceren neurotransmitters die zenuwcellen, ook wel neuronen genoemd, gebruiken om met elkaar te ‘praten’. Met name serotonine, dopamine, GABA, noradrenaline en acetylcholine zijn voorbeelden van neurotransmitters die in de darmen worden geproduceerd (1).

Momenteel zijn verschillende bacteriestammen geïdentificeerd als psychobiotica, waaronder (2, 3):

  • Lactobacillus rhamnosus
  • Bifidobacterium breve
  • Lactobacillus casei
  • Bifidobacterium longum
  • Lactobacillus paracasei
  • Lactobacillus plantarum

Alle zes psychobiotische stammen zijn te vinden in onze Probiotica en Prebiotica voor Volwassenen. Elke capsule bevat 10 gepatenteerde zuur- en galresistente stammen en 2 soorten prebiotische vezels om de probiotica te voeden. We gebruiken ook actieve verpakkingstechnologie en capsules met vertraagde afgifte om ervoor te zorgen dat de probiotica je darmen levend bereiken!

Wat is het darmmicrobioom en hoe beïnvloedt het je gezondheid?

Het darmmicrobioom is de thuisbasis van triljoenen micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels en virussen. Zoals je waarschijnlijk wel weet, behoren psychobiotica tot de ‘goede’ soort bacteriën.

Je darmen zijn absoluut essentieel voor ons bestaan. De microben die hier leven helpen ons voedsel te verteren, ons immuunsysteem te versterken en onze geestelijke gezondheid op peil te houden (4)!

Maar dit levende ecosysteem heeft een evenwicht nodig tussen zijn goede en slechte ‘bewoners’. Als het systeem niet in balans is, merken we daar snel de negatieve effecten van. De meesten van ons hebben wel eens te maken gehad met de effecten van een verstoorde darmwerking. Bekende symptomen variëren van lichte spijsverteringsklachten tot ernstige darminfecties.

Hoe kunnen microben in de darmen mogelijk invloed hebben op de geestelijke gezondheid? 

Het darmmicrobioom beïnvloedt hoe je denkt, hoe je je gedraagt en hoe je reageert op stress (5). Maar hoe? Nou, via iets dat de hersen-darm-as wordt genoemd.

Zoals de naam al zegt, verbindt deze as het maag-darmkanaal met de hersenen en het centrale zenuwstelsel. Deze as is de reden waarom de toestand of samenstelling van je darmen direct invloed kan hebben op je mentale toestand! Als je je bijvoorbeeld angstig of depressief voelt, of concentratieproblemen hebt, kan dat te maken hebben met een dysbiose (verstoring) van je darmen (6).

Naast het ‘vlinder in de buik’ gevoel, wordt ook gezegd dat de hersen-darm-as verantwoordelijk is voor onze zogenaamde ‘onderbuikgevoelens’. Dat is dat onverklaarbare gevoel waarbij we absoluut zeker van iets zijn, maar niet kunnen verklaren waarom.  

Interessant is dat wetenschappers ook hebben ontdekt dat de meeste mensen met autisme een of andere afwijking in de darm hebben. Dit kan zijn in de vorm van allergieën, glutengevoeligheid, spijsverteringsproblemen, enz. De boosdoener? Een lager aantal Bacteroides fragilis soorten in de darm (7).

Om te bepalen of het verhogen van de B. fragilis-populatie de symptomen kan helpen verbeteren, voedden de onderzoekers muizen (met autismesymptomen) met deze specifieke stam. Verrassend genoeg werkte het! Het darmmicrobioom van de muizen veranderde, en wat nog belangrijker is, ook hun gedrag verbeterde (7).

En dit is het mooiste – deze microben kunnen zelfs een rol spelen in hoe onze persoonlijkheden zich ontwikkelen. Om deze theorie te testen, gebruikten wetenschappers kiemvrije muizen en transplanteerden ze bacteriën van donormuizen. Verbazingwekkend genoeg namen de voorheen kiemvrije muizen de persoonlijkheid van de donormuizen over (8)!

Hoe past het ‘tweede brein’ in dit geheel?

Wacht, wat is het tweede brein?

We hebben duidelijk maar één orgaan dat we ‘het brein’ noemen. Maar met al zijn functies en doeleinden past het enterische zenuwstelsel (ENS) eigenlijk ook in dit plaatje. Enterisch betekent ‘intestinaal’, dus het ENS betekent letterlijk ‘intestinaal zenuwstelsel’.

Het ENS is ingebed in de bekleding van de darm, die zich uitstrekt van de slokdarm tot aan het rectum. Het bestaat uit een netwerkachtig systeem van honderden miljoenen neuronen (9). Dat klinkt misschien als veel, maar het is miniem vergeleken met de 86 miljard neuronen van ons grote brein!

Het ENS is misschien niet in staat om net als de hersenen te denken, maar het is wel in staat om onafhankelijk van het centrale zenuwstelsel (de hersenen en het ruggenmerg) te functioneren. Als gevolg daarvan kan de darm ons voedsel automatisch verwerken, verteren en absorberen zonder dat we erover na hoeven te denken.

Wat zijn de mentale gezondheidsvoordelen van psychobiotica?

Het onderzoek naar psychobiotica staat nog in de kinderschoenen, maar de voordelen voor de geestelijke gezondheid die in (voornamelijk) dierstudies zijn waargenomen, zijn veelbelovend. Dit zijn er enkele:

Psychobiotica kunnen gedrag gerelateerd aan psychiatrische stoornissen helpen verbeteren

Onderzoekers analyseerden 38 gerandomiseerde gecontroleerde studies die de effecten van verschillende probioticastammen op mens en dier onderzochten (2). Ze ontdekten dat probiotica hielpen bij het verbeteren van gedrag, zoals:

  • Angst
  • Depressie
  • Autismespectrumstoornis
  • Obsessief-compulsieve stoornis
  • Geheugen

In de meeste studies werd gebruikgemaakt van Lactobacillus- en Bifidobacterium-stammen, waaronder enkele van de stammen in ons Probiotica en Prebiotica-supplement voor Volwassenen!

Psychobiotica kunnen de productie van neurotransmitters stimuleren

Verschillende neurotransmitters doen verschillende dingen, maar ze hebben allemaal een effect op het lichaam. Serotonine staat bijvoorbeeld bekend als een stemmingsstabilisator, terwijl dopamine bekendstaat als een beloningsstof. Tot 90% van de serotonine en 50% van de dopamine wordt in de darmen geproduceerd (10, 11).

Zoals eerder vermeld, zijn de meeste van deze neurotransmitter-producerende stammen te vinden in onze Intelligent Labs’ Probiotica & Prebiotica voor Volwassenen.

Psychobiotica kunnen helpen om de stemming te verbeteren en depressie te verminderen

Wetenschappers deden een systematische review van vijf klinische trials, waarbij meer dan 180 proef- en controlepersonen betrokken waren. Ze concludeerden dat probiotica een positief effect hebben op depressiesymptomen, vooral bij patiënten van 60 jaar en jonger. Blijkbaar hadden ze echter niet hetzelfde effect op patiënten van 65 jaar en ouder (12).

Wat zou dan een goed alternatief voor oudere mensen kunnen zijn?

Nou, psychobiotica zijn niet het enige dat kan helpen om de stemming te verbeteren en angst te verlichten. Natuurlijke nootropics zoals onze Fosfatidylserine kunnen ook helpen! Onderzoek heeft aangetoond dat nootropics ook kunnen helpen bij het verbeteren van de stemming, mentale drive en motivatie.

Als je van plan bent psychobiotica of nootropics voor hun voordelen voor de geestelijke gezondheid te gebruiken, raden we je aan dit van tevoren met je huisarts te overleggen.

Conclusie

Een gezond darmmicrobioom is van vitaal belang voor de hersenen en de geestelijke gezondheid. Zoals je in dit artikel hebt geleerd, helpen ze ook de stemming te verbeteren en depressie en angst te verlichten. Er is zeker meer onderzoek bij mensen nodig, maar de studies die tot nu toe zijn gedaan zijn veelbelovend!

Referenties

(1) Wall, Rebecca, et al. “Bacterial Neuroactive Compounds Produced by Psychobiotics.” SpringerLink, 2014, link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4939-0897-4_10 (2) Wang, Huiying et al. “Effect of Probiotics on Central Nervous System Functions in Animals and Humans: A Systematic Review.” Journal of neurogastroenterology and motility vol. 22,4 (2016): 589-605. doi:10.5056/jnm16018 (3) Yong, Shin Jie et al. “Antidepressive Mechanisms of Probiotics and Their Therapeutic Potential.” Frontiers in neuroscience vol. 13 1361. 14 Jan. 2020, doi:10.3389/fnins.2019.01361 (4) Bull, Matthew J, and Nigel T Plummer. “Part 1: The Human Gut Microbiome in Health and Disease.” Integrative medicine (Encinitas, Calif.) vol. 13,6 (2014): 17-22. (5) Foster, Jane A. “Gut feelings: bacteria and the brain.” Cerebrum : the Dana forum on brain science vol. 2013 9. 1 Jul. 2013 (6) Clapp, Megan et al. “Gut microbiota’s effect on mental health: The gut-brain axis.” Clinics and practice vol. 7,4 987. 15 Sep. 2017, doi:10.4081/cp.2017.987 (7) Hsiao, Elaine Y et al. “Microbiota modulate behavioral and physiological abnormalities associated with neurodevelopmental disorders.” Cell vol. 155,7 (2013): 1451-63. doi:10.1016/j.cell.2013.11.024 (8) Schmidt, Charles. “Mental Health May Depend on Creatures in the Gut.” Scientific American, 1 Mar. 2015, www.scientificamerican.com/article/mental-health-may-depend-on-creatures-in-the-gut/ (9) Fleming, Mark A 2nd et al. “The Enteric Nervous System and Its Emerging Role as a Therapeutic Target.” Gastroenterology research and practice vol. 2020 8024171. 8 Sep. 2020, doi:10.1155/2020/8024171 (10) Yano, Jessica M et al. “Indigenous bacteria from the gut microbiota regulate host serotonin biosynthesis.” Cell vol. 161,2 (2015): 264-76. doi:10.1016/j.cell.2015.02.047 (11) Eisenhofer, Graeme, et al. “Substantial Production of Dopamine in the Human Gastrointestinal Tract.” The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, vol. 82, no. 11, 1997, pp. 3864–71. Crossref, https://doi.org/10.1210/jcem.82.11.4339. (12) Huang, Ruixue et al. “Effect of Probiotics on Depression: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials.” Nutrients vol. 8,8 483. 6 Aug. 2016, doi:10.3390/nu8080483