Fabels en feiten over gezonde voeding in 2021

Written by Angie Arriesgado
uitgelichte afbeelding bij artikel over fabels en feiten met betrekking tot gezonde voeding

We hebben allemaal genoeg van dieethypes en valse voedingsclaims. Laten we van 2021 het jaar maken dat niemand zich laat misleiden door onjuiste beweringen over voeding! In dit artikel bespreken we zestien van deze meest voorkomende claims.  Sommige beweringen zijn waar, maar andere absoluut niet. Wil je ook graag weten welke beweringen over voeding feiten zijn en welke we naar het rijk der fabeltjes kunnen verwijzen? Ga er dan goed voor zitten en lees verder! 

Welke bewering over voeding is juist en welke is onjuist?

Ik zal je een hint geven: 6 uitspraken zijn juist en 10 zijn onjuist. Tel je mee hoeveel je er goed hebt? 

1) Ontbijt overslaan is slecht voor je

Deze bewering is onjuist. Er wordt wel eens gezegd dat het ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag is, maar recente studies tonen aan dat ontbijt NIET specialer is dan de lunch of het avondeten. Het ontbijt overslaan kan zelfs goed voor je zijn, omdat je je nachtelijke vastperiode verlengt. Waarom is dit goed? Omdat vasten het lipolyse-proces in je lichaam initieert. Dit is een proces waarbij het opgeslagen vet in je lichaam afgebroken wordt (1).

2) Van koolhydraten wordt je dik

Onjuist. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, maken koolhydraten je niet dik. Het eten van te veel calorieën leidt echter wel tot gewichtstoename. Als het aantal calorieën dat je binnenkrijgt groter is dan het aantal calorieën dat je verbrandt, zul je aankomen! Zo simpel is het. Vermijd daarom zoveel mogelijk bewerkte voedingsmiddelen die rijk zijn aan eenvoudige koolhydraten. Eet in plaats daarvan fruit en groenten, omdat deze vol zitten met complexe koolhydraten. Complexe koolhydraten hebben een hoger vezelgehalte, zijn voedzamer en zorgen dat je je langer “vol” voelt. 

3) Een detox-dieet zuivert het lichaam

Detox-diëten zijn over het algemeen korte diëten die uit een vorm van vasten bestaan. Bij sommige diëten moet je dagenlang “detox-sap” drinken om gifstoffen uit het lichaam te “elimineren”. Dit soort diëten zijn echter totaal overbodig! We hebben verschillende organen die gifstoffen effectief elimineren, zoals onze lever, longen en nieren. Deze claim over voeding is dus onjuist

zijn gluten slecht voor je?

4) Gluten zijn slecht voor je

Onjuist. Gluten is de naam van een groep eiwitten die voorkomen in granen zoals tarwe en haver. Deze zijn niet slecht voor je, TENZIJ je coeliakie of glutenintolerantie hebt. Gluten geeft brood zijn unieke textuur en deeg zijn elastische, rekbare kwaliteit.

5) Dieetdranken zijn goed voor mensen die een dieet volgen

Onjuist. Het drinken van light frisdrank is zelfs slecht voor je gezondheid. Een onderzoek uit 2015 wees uit dat het metabool syndroom vaker voorkomt bij mensen die light frisdrank drinken dan bij degenen die dat niet doen. Het metabool syndroom verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en beroertes (2).

6) Vet is niet de vijand

Juist. Vet is één van de belangrijkste macronutriënten die het lichaam nodig heeft voor energie en groei. Het vorm een beschermlaag om onze organen en houdt ons warm. Het is wel waar dat niet alle soorten vet goed voor ons zijn. Enkelvoudig onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetten zijn de ‘goede’ vetten.  Deze mogen we naar hartenlust consumeren. Het is echter belangrijk om transvetten en verzadigde vetten (de ‘slechte’ vetten) te vermijden. 

7) Dierlijke lever is één van de gezondste voedingsmiddelen die er is

Juist! Niet iedereen is gecharmeerd van de smaak van lever, maar het is een feit dat het een gezond superfood is. Het bevat meer vitamines en mineralen dan veel soorten groenten en fruit. En daarnaast is het ook nog eens goedkoop!

is deze uitspraak over voeding onjuist? Is volle melk gezonder dan magere melk?

8) Volle melk is veel gezonder dan magere melk

Dit is een inkoppertje. Laten we eens zien of je deze goed hebt…

Deze claim is… juist! Woorden zoals ‘vet’ en ‘vol’ hebben de afgelopen decennia een slechte naam gekregen, maar zijn echt niet zo slecht. Het is wel zo dat volle melk een hoger gehalte aan verzadigd vet heeft (het “slechte” type vet). Wetenschappelijke studies tonen echter aan dat het ook meer voedingsstoffen, zoals vitamine D en K, bevat. En zelfs met een hoger vetgehalte, verhoogt het verrassend genoeg het risico op hart- en vaatziekten niet (3).

9) Een vetrijk en koolhydraatarm dieet is gezond

Je hebt vast wel eens van het keto-dieet gehoord? Het uitgangspunt van dit dieet is dat wanneer je lichaam in ‘ketose’ gaat, vet als brandstof wordt gebruikt in plaats van koolhydraten. Maar keto is geen dieethype. Dit dieet bestaat namelijk al sinds de jaren 1920 om epilepsie bij kinderen te behandelen. Gewichtsverlies is slechts een van de gewenste ‘bijwerkingen’ van keto. De belangrijkste voordelen zijn onder meer een verlaging van de bloedsuikerspiegel en een verbeterde insulinegevoeligheid (4). Deze bewering is dus juist!

Een waarschuwing is echter op zijn plaats. Keto is namelijk een beperkend dieet (een dieet waarin bepaalde voedingsstoffen niet voorkomen) en het is niet voor iedereen bedoeld. We raden je aan een diëtist te raadplegen voordat je met dit dieet begint. 

10) De meeste supplementen zijn geldverspilling

Dit is helaas juist. Hoogwaardige supplementen zijn zeker goed voor je, maar er zijn veel bedrijven die hun producten met twijfelachtige ingrediënten vullen. Deze bedrijven hebben niet het goede met hun klanten voor. Voordat je een supplement koopt, is het daarom belangrijk om er zeker van te zijn dat het bedrijf legitiem is. Vergeet daarnaast ook niet je arts te consulteren voordat je met een bepaald supplement begin. 

11) Je kunt zoveel gezonde voeding eten als je wilt en tegelijkertijd afvallen

Dit is onjuist. Kwaliteit is inderdaad heel belangrijk, maar kwantiteit ook. In tegenstelling tot water dat nul calorieën bevat, bevat voedsel calorieën. Dus hoe meer je eet, hoe meer calorieën je binnenkrijgt. Als je af wilt vallen moet je een calorietekort creëren. Dat wil zeggen dat je meer calorieën moet verbranden dan je binnenkrijgt.  

biologische groenten en fruit te koop

12) ‘Normale’ producten bevatten evenveel voedingsstoffen als biologische producten

Juist. Qua voedingsstoffen zit er nauwelijks verschil tussen biologische en niet-biologische producten. Natuurlijk vermijd je met biologische producten alle schadelijke chemicaliën van pesticiden, synthetische meststoffen en andere chemicaliën die in de landbouw worden gebruikt. Maar biologisch eten leidt niet tot een significante toename van voedingsstoffen (5).

13) Alle vruchtensappen zijn gezond

Onjuist. Alle vruchten bevatten natuurlijke suikers, zoals fructose en sucrose. De meeste vruchtensappen uit de supermarkt – ook die met etiketten waar ‘gezond’ op staat – zitten boordevol suiker. Suiker dat van nature in fruit voorkomt is gezond, maar alles wat aan sap wordt toegevoegd is dat niet. Als je zelf gezonde sap wilt maken, kun je sap met een vrucht in een blender combineren. Zo krijg je ook de vezels en andere voedingsstoffen van de vrucht binnen.  

14) Elke type yoghurt is gezond

Dit is onjuist. Yoghurt wordt over het algemeen als gezonde voeding verstaan, maar als je goed kijkt naar de etiketten op yoghurtproducten, zul je zien dat de meeste producten VEEL suiker bevatten! Als je yoghurt gebruikt vanwege de probiotica die het bevat, raden we je ons probiotische supplement voor volwassenen aan.

eieren zijn een van de gezondste voedingsmiddelen ter wereld

15) Eieren zijn slecht vanwege hun hoge cholesterolgehalte

Onjuist! Eieren zijn ongelooflijk voedzaam en kunnen zeker onder het kopje ‘gezonde voeding’ ingedeeld worden. Een ei bevat veel verschillende vitamines en mineralen. Daarnaast is het een uitstekende bron van gezonde vetten, eiwitten, antioxidanten, omega-3 en ‘goed’ cholesterol. Dit laatste helpt het risico op hartaandoeningen te verminderen (6)!

16) De weegschaal bepaalt hoe gezond je bent

Onjuist. Je gewicht is niet de enige maatstaf waarmee je je gezondheid kunt meten. Als je gespierd bent of zware botten hebt,  kan de weegschaal aangeven dat je overgewicht hebt. Maar als bloedonderzoek aangeeft dat je gezond bent en je spier- en vetpercentages binnen het normale bereik vallen, hoef je je hier geen zorgen over te maken. Dit is iets waar je arts je uitsluitsel over kan geven. 

Conclusie

En, hoeveel antwoorden had je juist? Heb je toevallig ook iets nieuws over voeding geleerd? Laat het ons in een reactie weten!

Referenties

(1) Zilberter, Tanya, and Eugene Yuri Zilberter. “Breakfast: to skip or not to skip?.” Frontiers in public health vol. 2 59. 3 Jun. 2014, doi:10.3389/fpubh.2014.00059

(2) Crichton, Georgina et al. “Diet Soft Drink Consumption is Associated with the Metabolic Syndrome: A Two Sample Comparison.” Nutrients vol. 7,5 3569-86. 13 May. 2015, doi:10.3390/nu7053569

(3) Lordan, Ronan et al. “Dairy Fats and Cardiovascular Disease: Do We Really Need to be Concerned?.” Foods (Basel, Switzerland) vol. 7,3 29. 1 Mar. 2018, doi:10.3390/foods7030029

(4) Yancy, William S Jr et al. “A low-carbohydrate, ketogenic diet to treat type 2 diabetes.” Nutrition & metabolism vol. 2 34. 1 Dec. 2005, doi:10.1186/1743-7075-2-34

(5) Database of Abstracts of Reviews of Effects (DARE): Quality-assessed Reviews [Internet]. York (UK): Centre for Reviews and Dissemination (UK); 1995-. Are organic foods safer or healthier than conventional alternatives? A systematic review. 2012. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK100554/

(6) Magriplis, Emmanuella et al. “Frequency and Quantity of Egg Intake Is Not Associated with Dyslipidemia: The Hellenic National Nutrition and Health Survey (HNNHS).” Nutrients vol. 11,5 1105. 17 May. 2019, doi:10.3390/nu11051105