Is gezond eten duur? Ja en nee!

Het is moeilijk om met slechte eetgewoontes te stoppen, vooral als je erg van junkfood houdt. Het is goedkoop, smaakt lekker en je hebt weinig of geen tijd nodig om het te bereiden. Bovendien kun je het overal krijgen, hartstikke handig! Daarentegen is  gezonde voeding voor veel mensen minder toegankelijk. Het smaakt natuurlijk lekker en vers, maar je bent vaak veel tijd met de voorbereiding kwijt. Bovendien is gezond eten niet zo goedkoop als junkfood – of dat denken veel mensen tenminste. Maar is gezond eten echt duur? Of is dat simpelweg een ongezonde mythe? Lees het artikel om erachter te komen!

Wat houdt gezond eten in?

Gezond eten betekent dat je slimme voedingskeuzes maakt en jezelf aan een gebalanceerd dieet houdt. Dit betekent dat je voor voedingsmiddelen kiest die rijk zijn aan voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft om goed te functioneren. Dat zijn onder andere vet, koolhydraten, eiwitten, vitamines, mineralen en water. Helaas zul je deze  voedingsstoffen (of tenminste de goede varianten ervan) niet vinden in calorierijk junkfood, zoals chips, pizza, milkshakes en frisdrank.

Maar waar haal je deze gezonde voedingsstoffen dan wel vandaan? Bekijk onderstaande tabel met enkele van de allerbeste bronnen van macronutriënten en micronutriënten:

Is gezond eten duur? Kosten gezonde voedingsmiddelen echt meer? 

Volgens Carlson en Frazao (1) is gezonde voeding goedkoper als je naar de volgende variabelen kijkt: prijs per 100 g eetbaar gewicht en prijs per gemiddelde portie. Maar als het op  prijs per calorie aankomt, bleek het tegenovergestelde waar, namelijk dat gezonde voeding duurder is. Dit is interessant, omdat volgens het onderzoek van Rao et al. (2) gezondere diëten ongeveer €1,50 meer kosten per 2.000 kcal. Dit ondersteunt de theorie dat gezond eten meer kost als het op prijs per calorie aankomt.

Een voorbeeld:

Op basis van het aantal calorieën lijkt broccoli duurder dan een peperoni pizza. Je haalt maar 3 porties uit iets minder dan een halve kilo broccoli,, terwijl de pizza genoeg is voor 8 porties. Dat betekent dat je ongeveer 6 porties broccoli moet eten om hetzelfde aantal calorieën dat in één portie pizza zit binnen te krijgen:

Broccoli --> 50 calorieën/portie x 6 porties = 300 calorieën -> Je betaalt €4,03 voor 300 calorieën

Peperoni pizza --> 330 calorieën/portie -> Je betaalt slechts €0.50 voor 330 calorieën

Zoals je ziet heeft pizza een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding wanneer het op aantallen calorieën aankomt.  Maar voedsel is zoveel meer dan alleen calorieën. We eten voedsel voor ons levensonderhoud, om onze energieniveaus op peil te houden en voor een goede immuniteit. Daarom is het belangrijk om een gebalanceerd dieet te volgen.

Qua voedingsstoffen weten we allemaal wie de echte winnaar is… broccoli! In tegenstelling tot pizza is broccoli een uitstekende bron van antioxidanten, vezel, vitamine C, vitamine K, foliumzuur en veel andere essentiële vitamines en mineralen!

Niet iedereen kan zich gezond eten veroorloven

Onze voedselkeuzes worden beïnvloed door factoren zoals prijs, inkomensniveau en beschikbaarheid. Ook factoren zoals de tijd die het neemt om eten te bereiden en kookvaardigheid kunnen onze voedselkeuze beïnvloeden (3). Om deze reden zijn fastfood en magnetronmaaltijden zo populair. Waarom zou je tijd besteden aan koken als je gewoon een kant-en-klaarmaaltijd bij een restaurant of uit de supermarkt kunt halen? Dat is ook de reden dat diepvriespizza’s zo populair zijn: je hoeft er alleen de oven voor aan te zetten.

Dit is waarom we ongezonde keuzes maken

Volgens een studie uit het Journal of Consumer Researchers (4) is er een verband tussen de prijs en de vermeende gezondheid van voedsel. Onderzoekers hebben een reeks testen uitgevoerd die de “gezond-is-duur” gedachte bevestigden. Een interessante bevinding was dat deelnemers die zich aan een budget moesten houden voor goedkopere voedingsmiddelen kozen, ook al wisten ze dat deze producten minder gezond waren. Dus kiezen tussen een calorierijke pizza en een stronk gezonde broccoli is voor prijsbewuste mensen vaak een makkelijke keuze.  

Maar gezond eten hoeft NIET duur te zijn!

Volg deze tips om jezelf en je gezin gezonde maaltijden voor te schotelen zonder een fortuin uit te geven.  

1) Kook thuis

Door thuis te koken bespaar je niet alleen geld, maar kun je ook onnodige calorieën, koolhydraten, suikers en vet besparen. (5). Een ander voordeel van thuis koken is dat je de maaltijden voor de hele week kunt voorbereiden. Hier komt een goede planning bij om de hoek kijken: je moet van tevoren beslissen wat je elke dag wilt eten, de maaltijden verdelen, voedselcontainers labelen, enzovoort.  Maar het grote voordeel is dat je doordeweeks niet veel tijd met koken kwijt bent. 

Het is belangrijk om de basis van koken een beetje onder de knie te krijgen. Als je dit eenmaal hebt, zal niets je nog stoppen om dag in dat uit zonder moeite een heerlijke maaltijd op tafel te zetten. Er zijn enorm veel  recepten op het internet te vinden (bekijk hier de keto-recepten van Intelligent Labs). Het enige wat je nodig hebt is wat vrije tijd!

2) Kies normale producten in plaats van biologische

Er is een goede reden waarom biologische producten duurder zijn dan gewone producten. Omdat ze vrij zijn van pesticiden en synthetische chemicaliën, zijn ze over het algemeen gezonder dan niet-biologische producten. Maar als het puur om voedingsstoffen gaat, zijn ze NIET significant voedzamer dan gewone producten (6). Voel je dus niet al te bezwaard als je geen producten kunt kopen met een ‘biologische’ sticker erop. Door niet-biologische producten te kopen, bespaar je geld en krijg je toch dezelfde voedingsstoffen binnen. 

3) Koop producten op streekmarkten

Het kopen van producten op streekmarkten of boerenmarkten heeft veel voordelen. De producten zijn niet alleen verser en lekkerder, maar je steunt tegelijkertijd lokale boeren. Bovendien is de reistijd en verwerkingstijd te verwaarlozen in vergelijking met producten die in de supermarkt liggen en vaak uit het buitenland zijn geïmporteerd.  Een extra voordeel is dat seizoensproducten op de markt vaak goedkoper zijn. 

4) Zorg dat je een boodschappenlijstje hebt voordat je naar de winkel gaat

Maak een boodschappenlijstje en hou je eraan – het kan wonderen voor je portemonnee doen. Dit is een goed moment om even niet teveel om je heen te kijken, zodat je je houdt aan wat er op je lijstje staat. Kijk zo min mogelijk rond en laat je niet door mooie advertenties verleiden. Deze tip werkt ook heel goed wanneer je maaltijden plant!

5) Sla een voorraad in en vul je vriezer

Een vriezer is een prima investering. Zo kun je producten in de vriezer bewaren en ook buiten het seizoen van je favoriete gerechten genieten! Met een goed  gevulde vriezer heb je bovendien altijd toegang tot gezonde voeding, zodat je minder vaak naar de supermarkt moet. 

6) Groei thuis je eigen kruiden

Het groeien van je eigen kruiden is ook een uitstekende manier om geld te besparen en tegelijkertijd gezond te eten. Het mooie is dat je niet veel ruimte nodig hebt voor een kleine kruidentuin. Maak simpelweg een beetje ruimte vrij op een plek in huis die veel zonlicht krijgt. Bijvoorbeeld op de vensterbank of op het aanrecht. Zet je potten met kruiden neer en wachten maar! Bekijk hier onze gids over het kweken van je eigen kruiden in huis.

Conclusie

Dus wat is uiteindelijk het antwoord op de vraag “is gezond eten duur?” Ja en nee! Het ligt er maar aan hoe je het bekijkt. Gezond eten is duurder dan fastfood als je van prijs per calorie uitgaat, maar het is goedkoper als je kijkt naar gezonde voedingsstoffen en het algehele effect op je gezondheid. 

Referenties

(1) Carlson, Andrea, and Elizabeth Frazao. “Are Healthy Foods Really More Expensive? It Depends on How You Measure the Price.” SSRN Electronic Journal, 2012. Crossref, doi:10.2139/ssrn.2199553.

(2) Rao, Mayuree. “Do Healthier Foods and Diet Patterns Cost More than Less Healthy Options? A Systematic Review and Meta-Analysis.” BMJ Open, 1 Dec. 2013, bmjopen.bmj.com/lookup/doi/10.1136/bmjopen-2013-004277.

(3) “The Factors That Influence Our Food Choices.” EUFIC, 2006, www.eufic.org/en/healthy-living/article/the-determinants-of-food-choice.

(4) Haws, Kelly L., et al. “Healthy Diets Make Empty Wallets: The Healthy = Expensive Intuition.” Journal of Consumer Research, 2017, p. ucw078. Crossref, doi:10.1093/jcr/ucw078.

(5) “Study Suggests Home Cooking Is a Main Ingredient in Healthier Diet.” Center for a Livable Future, 2014, clf.jhsph.edu/about-us/news/news-2014/study-suggests-home-cooking-main-ingredient-healthier-diet.

(6) Database of Abstracts of Reviews of Effects (DARE): Quality-assessed Reviews [Internet]. York (UK): Centre for Reviews and Dissemination (UK); 1995-. Are organic foods safer or healthier than conventional alternatives? A systematic review. 2012. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK100554/