Aanstaande moeders hebben tal van zorgen. Het uitzoeken van een goede naam, het klaarmaken van de kinderkamer, het aanschaffen van kleding en andere babyspullen, en het inplannen van alle afspraken bij je verloskundige of gyneacoloog. Maar de grootste zorg die een zwangere vrouw heeft, is de gezondheid van haar kind en van haarzelf. Adequate medische zorg, een goed dieet en prenatale vitamines verlagen de kans op veel van de complicaties die zich tijdens de zwangerschap en de prenatale ontwikkeling kunnen voordoen. Maar de meeste prenatale vitamines en moderne diëten missen een essentieel element: omega-3-vetzuren. In dit artikel bespreken we de voordelen van omega-3 tijdens de zwangerschap.
Hoeveel omega-3 moet je innemen tijdens de zwangerschap?
Zwangere vrouwen wordt aangeraden minimaal 300 mg omega-3 per dag te consumeren. Er zijn een paar merken die omega-3 in hun prenatale vitamines hebben opgenomen, maar de dosering is meestal slechts het aanbevolen minimum, gemiddeld tussen 200 en 300 mg per dosis.
Hoewel het minimum natuurlijk veel beter is dan helemaal geen omega-3, moet je er misschien meer van nemen om de voordelen van dit essentiële vetzuur ten volle te benutten.
5 voordelen van omega-3 tijdens de zwangerschap
Welke voordelen heeft omega-3 tijdens de zwangerschap voor de aanstaande moeder en haar kind? De lijst is vrij lang, want omega-3 – met name het omega-3-vetzuur DHA – heeft positieve effecten in elke fase van de zwangerschap en blijft belangrijk wanneer de baby is geboren.
1) Het kan een miskraam helpen voorkomen
Er zijn slechts enkele studies over de rol die omega-3 kan spelen bij het voorkomen van een miskraam, maar de resultaten van deze studies zijn gunstig. In één studie werd vastgesteld dat omega-3 het risico op een miskraam aanzienlijk vermindert in combinatie met een lage dosis aspirine. Dit voordeel is te danken aan het effect van omega-3 op de bloedtoevoer naar de baarmoeder.
Een goede bloedtoevoer naar de baarmoeder is van vitaal belang tijdens de zwangerschap. Het bloed vervoert de zuurstof en voedingsstoffen die de foetus nodig heeft om te groeien en de baarmoeder om goed te functioneren. Een slechte bloedtoevoer kan leiden tot complicaties, omdat de baarmoeder en de foetus te weinig voedingsstoffen krijgen. Dit kan tot een miskraam leiden. Omega-3 tijdens de zwangerschap kan het risico hierop verminderen door een goede bloedtoevoer te bevorderen. Hoewel de studie aantoonde dat omega-3 effectief was, bleek het beter te werken in combinatie met een lage dosis aspirine.
2) Het kan pre-eclampsie helpen voorkomen
Pre-eclampsie is een aandoening die kan optreden in het laatste trimester van de zwangerschap. Het wordt gekenmerkt door hypertensie, eiwitverlies in de urine en oedeem. Pre-eclampsie staat erom bekend direct na het verschijnen van de eerste symptomen snel te verergeren. Hoewel het vaker voorkomt bij vrouwen die voor het eerst moeder worden, vrouwen met overgewicht en vrouwen die voor de zwangerschap al een hoge bloeddruk of diabetes hadden, is dit een van de belangrijkste oorzaken van complicaties tijdens de zwangerschap en vormt het een risico voor moeder en kind.
Van omega-3 is niet aangetoond dat het pre-eclampsie kan genezen of behandelen, maar het kan preventief werken als het gedurende de hele zwangerschap wordt ingenomen. Een studie toonde aan dat vrouwen met lagere niveaus van omega-3 en hogere niveaus van omega-6 tot zeven keer meer kans hadden om pre-eclampsie te ontwikkelen. Deze resultaten werden ondersteund door een tweede studie die ook een verband vond tussen een tekort aan omega-3 en pre-eclampsie. Dit wijst erop dat het nemen van omega-3 supplementen vanaf het begin van de zwangerschap de ontwikkeling van deze aandoening – en de complicaties die hiermee samen gaan – kan voorkomen.
3) Omega-3 kan vroeggeboorte voorkomen
Te vroeg geboren worden kan een groot aantal negatieve gevolgen hebben voor een baby omdat organen niet de kans krijgen zich volledig te ontwikkelen, vooral de longen en de hersenen. Deze gevolgen kunnen soms levensbedreigend of blijvend zijn, zelfs met goede medische zorg. Een voldragen baby loopt dus minder gezondheidsrisico’s. In enkele studies werd een tekort aan omega-3 gekoppeld aan een verhoogd risico op vroeggeboorte.
Een studie uit 2020 toonde aan dat vrouwen die omega-3 supplementen namen minder kans hadden op vroeggeboorte en vroegtijdige breuk van de vliezen, maar ook meer kans op een langere zwangerschap.
Hoge niveaus van omega-6 worden in verband gebracht met kortere zwangerschappen. Dit was ook het geval in de studie van 1992. De olijfoliegroep, die de kortste zwangerschap had, bleek aan het eind van de studie aanzienlijk hogere omega-6-waarden te hebben. Over de redenen waarom omega-6 de zwangerschap verkort zijn de meningen verdeeld, maar we weten dat omega-3 de negatieve effecten van omega-6 compenseert.
Omega-6 veroorzaakt meer ontstekingen die in verband worden gebracht met vroeggeboorte, terwijl omega-3 ontstekingsremmend werkt. Omdat er slechts een paar beperkte studies over dit onderwerp zijn, is meer onderzoek nodig. Het bewijs tot nu toe toont echter dan supplementatie met omega-3, vooral in het derde trimester, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht kan voorkomen.
4) Omega-3 bevordert de gezondheid van de hersenen van baby’s
De gezondheid van de hersenen en omega-3 zijn nauw met elkaar verbonden. DHA, een omega-3-vetzuur, is een bouwsteen voor de hersencellen. Het is het belangrijkste vetzuur in de hersenen. Zonder DHA kunnen de hersenen niet optimaal functioneren. Voor de zich ontwikkelende hersenen is DHA nog belangrijker. De hersenen ontwikkelen zich snel tijdens het derde trimester, tot het punt dat een pasgeborene bij de geboorte tussen de 100 en 200 miljard hersencellen heeft. Tegen de tijd dat een kind een jaar oud is, is dit aantal verdubbeld. Om deze neuronen op te bouwen heeft het kind een ruime hoeveelheid DHA nodig.
Studies hebben aangetoond dat vrouwen die veel omega-3 tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding innemen kinderen hebben met een hoger IQ-niveau. Het IQ wordt gemeten aan de hand van het vermogen van de hersenen om informatie te verwerken en te gebruiken. Het laat in feite zien hoe goed iemands hersenen functioneren. Aangezien DHA van vitaal belang is voor de opbouw van hersencellen, leidt voldoende DHA tijdens de zwangerschap tot een optimale hersenfunctie.
Hoewel de supplementatie van omega-3 grote voordelen biedt voor hersenen in ontwikkeling, brengt een tekort aan omega-3 zorgwekkende risico’s met zich mee. Een tekort aan omega-3 tijdens de hersenontwikkeling is in verband gebracht met zowel ADHD als schizofrenie. Beide aandoeningen worden gekenmerkt door lagere hoeveelheden grijze stof in de hersenen dan normaal. Het gebrek aan voldoende grijze stof zou het gevolg kunnen zijn van het feit dat de hersenen niet genoeg DHA hebben om dat deel van de hersenen volledig op te bouwen.
Omega-3 DHA is essentieel voor de ontwikkeling van de hersenen van foetussen en baby’s. Niet alleen voor volledige ontwikkeling van de hersenen, maar ook om de ontwikkeling van ernstige neurologische aandoeningen op latere leeftijd te voorkomen. Daarom is een supplement met veel DHA zo belangrijk tijdens de zwangerschap.
5) Het bevordert goed zicht in baby’s
Net als voor de hersenen is DHA een essentiële bouwsteen voor de ogen. Het is een structureel bestanddeel van het fotoreceptormembraan van het netvlies, dat van vitaal belang is voor een goed gezichtsvermogen.
In 1986 werd een studie bij resusapen uitgevoerd. Hierin werd aangetoond dat het gezichtsvermogen van apen die tijdens de prenatale ontwikkeling en de eerste weken na de geboorte geen omega-3 kregen, minder dan normaal was.
Deze studie werd ondersteund door de resultaten van een tweede studie die in 1992 werd gepubliceerd. Deze studie volgde menselijke deelnemers en toonde aan dat de effecten van een tekort aan omega-3 op het gezichtsvermogen bij mensen zeer vergelijkbaar waren met de effecten bij apen. Kinderen van wie de moeders tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding lagere niveaus van omega-3 hadden, hadden een slechter gezichtsvermogen dan de kinderen van wie de moeders veel omega-3 innamen. Hieruit kunnen we concluderen dat omega-3 van vitaal belang is voor een goede ontwikkeling van de ogen en het gezichtsvermogen.
Omega-3 tijdens de zwangerschap: conclusie
Omega-3 wordt niet door het lichaam aangemaakt en moet worden verkregen via een visrijk dieet of een omega-3-supplement van hoge kwaliteit. Aangezien de meeste prenatale vitamines geen omega-3 bevatten, kan het innemen van een omega-3 supplement met DHA tijdens de zwangerschap zeer gunstig zijn voor aanstaande moeders en hun kinderen. Bovendien is het volkomen veilig.
In alle uitgevoerde studies is nooit melding gemaakt van negatieve effecten voor de moeder of het kind. Omega-3 wordt zelfs aanbevolen door medische verenigingen. Omega-3-visolie is een veilige en essentiële voedingsstof die nodig is voor een gezonde zwangerschap en een gezond kind.
Referenties
Allen, K., & Harris, M. (2001). The Role of n-3 Fatty Acids in Gestation and Parturition. Experimental Biology and Medicine, 266(6), 498-506. Birch, E., Birch, D., Hoffman, D., & Uauy, R. (1992). Dietary essential fatty acid supply and visual acuity development. Investigative Ophthalmology & Visual Science, 33(11), 3242-3253. Carlson, S., Colombo, J., Gajewski, B., Gustafson, K., Mundy, D., Yeast, J., . . . Shaddy, D. (2013). DHA supplementation and pregnancy outcomes. American Journal of Clinical Nutrition, 97(4), 808-815. doi:10.3945/ajcn.112.050021 Coletta, J., Bell, S., & Roman, A. (2010). Omega-3 Fatty Acids and Pregnancy. Reviews in Obstetrics & Gynecology, 3(4), 163–171. Helland, I., Smith, L., Saarem, K., Saugstad, O., & Drevon, C. (2003). Maternal Supplementation With Very-Long-Chain n-3 Fatty Acids During Pregnancy and Lactation Augments Children’s IQ at 4 Years of Age. Pediatrics, 111(1). Innis, S. (2009). Omega-3 Fatty Acids and Neural Development to 2 Years of Age: Do We Know Enough for Dietary Recommendations? Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 48, S16-S24. Is DHA supplementation safe during pregnancy? (n.d.). Retrieved November 4, 2015, from http://www.dhaomega3.org/FAQ/Is-DHA-supplementation-safe-during-pregnancy Lazzarin, N., Vaquero, E., Exacoustos, C., Bertonotti, E., Romanini, M., & Arduini, D. (2009). Low-dose aspirin and omega-3 fatty acids improve uterine artery blood flow velocity in women with recurrent miscarriage due to impaired uterine perfusion. Fertility and Sterility, 92(1), 296-300. http://dx.doi.org/10.1016/j.fertnstert.2008.05.045 Mcnamara, R., & Carlson, S. (2006). Role of omega-3 fatty acids in brain development and function: Potential implications for the pathogenesis and prevention of psychopathology. Prostaglandins, Leukotrienes and Essential Fatty Acids, 75(4-5), 329-349. doi:10.1016/j.plefa.2006.07.010 Neuringer, M., Connor, W., Lin, D., Barstad, L., & Luck, S. (1986). Biochemical and functional effects of prenatal and postnatal omega 3 fatty acid deficiency on retina and brain in rhesus monkeys. Proceedings of the National Academy of Sciences, 83(11), 4021-4025. Olsen, S., Srensen, J., Secher, N., Hedegaard, M., Henriksen, T., Hansen, H., & Grant, A. (1992). Randomised controlled trial of effect of fish-oil supplementation on pregnancy duration. The Lancet, 1(8800), 1003-1007. doi:10.1016/0140-6736(92)90533-9 Prenatal vitamins: Why they matter, how to choose. (2015, May 13). Retrieved November 4, 2015, from http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/prenatal-vitamins/art-20046945 Qiu, C., Sanchez, S., Larrabure, G., David, R., Bralley, J., & Williams, M. (2006). Erythrocyte omega-3 and omega-6 polyunsaturated fatty acids and preeclampsia risk in Peruvian women. Archives of Gynecology and Obstetrics, 274(2), 97-103. Sangiovanni, J., & Chew, E. (2005). The role of omega-3 long-chain polyunsaturated fatty acids in health and disease of the retina. Progress in Retinal and Eye Research, 24(1), 87-138. doi:10.1016/j.preteyeres.2004.06.002 Williams, M., Zingheim, R., King, I., & Zebelman, A. (1995). Omega-3 Fatty Acids In Maternal Erythrocytes And Risk Of Preeclampsia. Epidemiology, 6(3), 232-237. Fogleman C1, Martin M1.Antepartum Omega-3 Fatty Acid Intake and Length of Gestation.Am Fam Physician. 2020 Jan 1;101(1):17-18.
